Het grootste deel van kennis

“Waaruit bestaat het grootste deel van kennis?”, vraagt de leraar aan zijn klas vlak voor de grote vakantie. “Wie het antwoord weet, gaat over”, belooft hij de kinderen. De tienjarige Boely is een slim, leergierig mannetje. Hij beseft dat het antwoord niet voor de hand ligt en vraagt de meester tijd om te gaan zoeken. “Je krijgt zeven dagen”, zegt de leraar. Zo begint een Zuid Afrikaanse volksvertelling. Al generaties lang ’s wordt het verhaal avonds bij het knapperend vuur verteld. Wie het antwoord weet op deze vraag is rijk; geestelijk rijk!

Boely denkt goed na en besluit om naar de grote stad te gaan. Daar moet hij het antwoord kunnen vinden. Als hij een uurtje onderweg is, komt hij een smid tegen. Meteen stelt Boely de vraag: “Weet u waaruit het grootste deel van kennis bestaat?” “Natuurlijk weet ik dat”, zegt de smid resoluut. “Ik zal het je laten zien”, en hij neemt Boely mee naar zijn werkplaats. “Als je álles weet van vuur en water ben je een vakman en verdien je veel geld. En geld is macht. Het grootste deel van kennis bestaat dus uit macht”, laat de smid Boely weten. Blij met dit antwoord rent Boely terug naar zijn leraar en vertelt hem wat hij heeft geleerd. Indringend kijkt de leraar Boely aan. “Geld en macht kunnen nooit het antwoord zijn op mijn vraag Boely.”

“Geen probleem,” denkt Boely, “ik heb nog zes dagen om het goede antwoord te vinden.” En op een drafje rent hij terug naar de stad. Onderweg ontmoet hij een visser en ook aan hem stelt hij de vraag. Vol overtuiging zegt de visser het antwoord te weten. Hij neemt Boely mee naar zijn boot. “Je moet alles weten van water en wind”, zegt de visser, “want als je vissen kunt vangen, heb je eten voor de mensen. Dat maakt hen afhankelijk van jou en dát Boely is het antwoord op jouw vraag.” Boely rent naar zijn leraar en schreeuwt het bijna uit: “Je moet zorgen dat de mensen je nodig hebben; dat ze afhankelijk van je zijn.” Meewarig schudt de leraar zijn hoofd. “Afhankelijkheid en kennis gaan nooit samen Boely. Dit is zeker niet het antwoord op mijn vraag.”

Boos rent Boely terug naar de stad. Dan ontmoet hij een jager die hem meeneemt op de jacht. “Je moet alles weten over de wilde dieren”, vertelt de jager. “Hoe je hen in een hinderlaag kunt lokken en pijlsnel kunt doden. En weet je Boely, niet alleen de dieren zijn bang voor de jager; ook de mensen vrezen zijn geweer. Het grootste deel van kennis bestaat uit het creëren van angst.” Dankbaar voor zoveel wijsheid rent Boely terug naar zijn dorp. Maar zijn leraar wordt boos: “De mensen en dieren bang maken, kan nooit het antwoord zijn op mijn vraag Boely. Ga snel weer op pad; je hebt nog vier dagen.”

Als Boely de stad weer nadert, ontmoet hij een metselaar. “Als je huizen kunt bouwen, kunnen de mensen ergens wonen. Dan voelen ze zich veilig en beschut. Het grootste deel van kennis bestaat uit mensen een goed gevoel geven.” Als Boely dit vol trots aan zijn leraar laat weten, moet deze glimlachen. “Goed geprobeerd Boely, maar ook dit is niet het antwoord.”

En weer rent Boely naar de grote stad. Bij de stadsmuur ontmoet hij een echtpaar op zoek naar een gids. Boely biedt aan om hen rond te leiden en verzint bij elke bezienswaardigheid een prachtig verhaal. Het echtpaar geniet zienderogen en is blij met deze getalenteerde, jonge gids. “Dit moet het grootste deel zijn van kennis”, denkt Boely. “Als je een rijke fantasie hebt, wil iedereen naar je luisteren.” Maar weer blijkt het antwoord niet goed te zijn. De leraar stuurt Boely weg met het dreigement dat hij nog maar twee dagen heeft.

Moedeloos sjokt Boely voor de zesde keer naar de grote stad. Onderweg ontmoet hij een meisje dat steentjes naar hem gooit. Ze wil spelen, maar Boely heeft nu écht geen tijd. Hij moet het antwoord vinden op die ene belangrijke vraag: ‘Waaruit bestaat het grootste deel van kennis?’ Waarom gaat dat meisje nou niet weg? Ze gaat zelfs dicht tegen hem aan zitten als Boely even uit wil rusten op een grasveldje. Weet jij misschien het antwoord?” “Natuurlijk”, zegt het meisje vol zelfvertrouwen.” Het antwoord op jouw vraag is ‘liefde’. Het grootste deel van kennis bestaat uit liefde. Liefde overwint álles. Ik vind jou lief”, laat het meisje Boely nog even weten, maar die hoort al niets meer. Zo hard hij kan, rent hij terug om zwaar hijgend het antwoord aan zijn leraar te laten weten. Maar die schudt meewarig zijn hoofd. “Boely, Boely toch. Knap gevonden, maar het is niet goed.”

Ten einde raad zakt Boely op de grond. “Ik ben zes keer naar de stad gerend. Ik heb zes bijzondere antwoorden gevonden en nog steeds is het niet goed. Nu weet ik het gewoon écht niet meer!” Boely snikt hartverscheurend. Maar dan hurkt de leraar bij Boely neer. Zachtjes klopt hij het jongetje op de schokkende schoudertjes. “Knap gedaan Boely. Je hebt het goede antwoord gevonden.

Het grootste deel van kennis bestaat uit alles wat we niet weten.