Wij zijn natuur!

Gek toch, dat iemand die ik helemaal niet ken met drie simpele woorden precies kan zeggen wat ik zo belangrijk vind. Ik heb het altijd al heel raar gevonden dat er over de natuur gepraat wordt als iets dat volledig los staat van de mens.

De natuur is buiten. Dat zijn de zeeën, de rivieren, de bergen, de bossen, de planten en de dieren. Alles wat groen is, wat leeft. Alles wat niet is wat wij zijn. Iets waar we – bedoeld en onbedoeld – grote invloed op hebben, schade aan toebrengen, maar gelukkig ook van genieten. Natuur dat zijn de oerkrachten waarbij we ons nietig en kwetsbaar voelen. De aardbevingen, de stormen, de regenbuien, tsunami’s en vulkaanuitbarstingen. Krachten die wij niet hebben en die ons bang maken.

‘De natuur’ is moeilijk te definiëren, maar in ieder geval staat zij los van onszelf. Het is dát wat wij niet zijn. Tenminste… dat is zo’n beetje de gangbare mening van het grootste deel van de wereldbevolking.

Maar niet van mij! Wat mij betreft is de mens onderdeel van de natuur. De mens is gewoon één van de vele variabelen die de natuur rijk is. En omdat we deel uitmaken van de natuur, er toe behoren, zijn we er ook afhankelijk van. De natuur is één grote keten waarin alles en iedereen afhankelijk is van elkaar. Elk onderdeel heeft de rest onherroepelijk nodig, helpt de volgende schakel in de keten, steunt haar en voedt haar. Maar elke schakel in de keten kan ook grote schade toebrengen als het spel niet volgens de regels wordt gespeeld.

En laat nou net die ene nietige schakel in het geheel – de mens – de grote spelbreker zijn. Door zich te onttrekken aan de keten, zich boven de rest te plaatsen, te denken dat wij almachtig zijn, maken we alles kapot. En daarmee uiteindelijk ook onszelf.

Maar dan is daar de expositie van prinses Irene in het Singer museum in Laren. Zij wil nog één keer zeggen wat ze al zo lang weet en verkondigt: wij zijn natuur! Drie simpele woorden. Met prachtige beelden en kunstwerken toont ze onze afhankelijkheid van de natuur. Bijvoorbeeld van het fijnmazige netwerk van schimmels en microben overal in de bodem. Een netwerk dat alles, maar dan ook echt álles, met elkaar verbindt, voedt en behoedt.

De expositie laat ook zien hoe de mens, door zich buiten de natuur te plaatsen, in korte tijd alles kapot maakt. Niet dat de aarde zal vergaan. Nee, de aarde blijft wel voortbestaan. De zwakste schakel elimineert zichzelf. Maar de prinses is hoopvol. Het is nog niet te laat en angst mag niet onze raadgever zijn. Veel belangrijker vindt zij dat we het gaan zien: wij zijn natuur! Als we weer deel kunnen worden van de natuur, kunnen we onszelf redden. Het is nog niet te laat.

De expositie in het Singermuseum in Laren eindigt eind augustus 2025, maar ook daarna is er nog veel te zien en te lezen over de visie van een prinses die naam maakte als ‘bomenknuffelaar’, maar inmiddels gewaardeerd wordt om haar heldere kijk en volhardende boodschap.

Wij zijn natuur: niet meer en niet minder.