Pattisipasie

Tijdens een interview hoor ik een deskundige talloze keren het woord ‘pattisipasie’ uitspreken. Aanvankelijk begrijp ik niet helemaal waar dit gesprek over gaat. Ik zit in de auto en moet mijn aandacht bij het drukke verkeer houden. Maar als ik de radio wat harder zet en eventjes aandachtig luister, ontdek ik dat deze mevrouw een pleitbezorger is van de Participatiewet. Ze is onlangs gepromoveerd op de ‘participatie van jongeren in de politiek’. “Jongeren moeten vaker betrokken worden, omdat we veel van hen kunnen leren”, benadrukt de mevrouw.

Natuurlijk ben ik het eens met haar, maar waarom spreekt ze het woord – dat toch duidelijk haar dagelijks gespreksonderwerp is – zo vreemd uit? Pattisipasie… zou ze een spraakgebrek hebben of heeft deze promovenda écht niet door hoe raar het woord uit haar mond komt?

Nou ja… eigenlijk vind ik het wel grappig: mensen die woorden consequent verkeerd uitspreken. Al is het ook wel een beetje sneu. Zouden ze nooit door anderen gecorrigeerd worden? Gelukkig is de vriend er als de kippen bij als ik een woord verkeerd gebruik of niet helemaal goed uitspreek. Al zijn een paar woordjes niet voor correctie vatbaar.

Zo spreek ik al vanaf mijn kindertijd van ‘witsel’ als ik boerenmetworst bedoel en van ‘muggenbulden’. Ik weet heus wel dat je ‘bulten’ moet zeggen als er na venijnige steken van zo’n rotmug jeukende onderhuidse verdikkingen ontstaan. Maar ik vind mijn kinderwoord gewoon veel leuker en blijf het halsstarrig gebruiken.

Anders is het natuurlijk met die collega die doodleuk vertelt dat hij de komende tijd wat vaker van het werk zal verzuimen, omdat hij afspraken heeft bij de spygoloog. “Wat ga je daar doen?”, vraag ik voorzichtig. “In de spiegel kijken en oud zeer opruimen!”, antwoordt hij eerlijk. “Maar het is toch psycholoog?”, probeer ik nog. Maar dat klopt volgens hem niet. Hij gaat naar de spygoloog en dus laten we het ook zo.

Een vriendin heeft het steevast over ‘het epileptisch centrum’ als ze wil aangeven waar de kern van een aardbeving ligt. “Bedoel je misschien het epicentrum?”, vroeg ik haar toen ik de verspreking voor de eerste keer hoorde. Maar nee, het schudden van de aarde was volgens haar als de kracht van een zware epileptische aanval en wordt aangeduid als het epileptisch centrum. Geen twijfel!

Deze versprekingen of bewust verkozen verhaspelingen kleuren onze taal. Ik hou er wel van. Dus misschien heeft de onderzoeker uit het begin van mijn verhaal ook wel bewust gekozen voor ‘pattisipasie’ al zal ik nooit de gelegenheid krijgen om daar naar te vragen.

Pattisipasie: mooi woord eigenlijk. Je krijgt meteen zin om mee te doen!