De uit Friesland afkomstige Jelle was amper 16 jaar toen hij voor het eerst meeging op de grote vaart. Een magere, lange slungel die, door het zware werk op de boot, al snel uitgroeide tot een gespierde, bonkige kerel. Een ruige kerel ook: grof in de mond en voor niemand bang. “Ik was een echte ‘piraat op zee'”, zo vertelde Jelle mij vaak. En vol trots stroopte hij dan zijn mouwen op of knoopte hij zijn overhemd los om zijn tatoeages en littekens te laten zien.
Maar een ‘zeepiraat’ is Jelle al lang niet meer. Zeker niet nu hij driehoog achter in een zorgcentrum woont; al wil Jelle dat laatste niet gezegd hebben. “Zorg is voor oude, hulpeloze mensen en ik ben een vrij man”, beweerde hij nog altijd stoer. En weg was Jelle dan weer op zijn scootmobiel die door zijn broer behoorlijk was opgevoerd. Als een heuse wegpiraat scheurde hij door de smalle straatjes van de drukke stad. En ja… dat ging wel eens fout.
Zo ontdekte ik dat Jelle met regelmaat door de politie werd thuisgebracht en dat de scootmobiel dan weer enige tijd in reparatie ging. “Och een mankementje”, zei Jelle nonchalant als ik vroeg wat er gaande was. Maar op een dag werd ik er door een norse politieman bij geroepen toen Jelle weer eens thuis werd gebracht. “Kon ik als manager van deze locatie deze uiterst gevaarlijke brokkenpiloot niet beter onder controle houden?”, baste de politieman. “Wat geeft u de indruk dat ik daartoe in staat ben?”, diende ik hem van repliek. “Meneer is een vrij man en ik heb geen zeggenschap over zijn doen en laten. Wat zou u doen als meneer niet hier zou wonen?” “Het voertuig in beslag nemen en een jaar rijontzegging aanvragen bij de rechter”, liet de agent mij nog altijd boos weten. “Nou dan weet u wat u te doen hebt!”, besloot ik het gesprek.
En kort nadien was Jelle zijn scootmobiel kwijt en kon hij zich alleen nog met zijn rollator door het huis bewegen. Ik zag de oude baas met de dag somberder worden. En dus vroeg ik hem op een dag: “Jelle wat kan je weer blij en gelukkig maken?” Verdrietig keek Jelle mij aan: “Lange tijd was ik een zeepiraat,” zei hij, “en toen werd ik een wegpiraat. Was ook best leuk. Maar nu ben ik een zielig, oud mannetje dat wegkwijnt in een zorgcentrum.” Maar met dit zelfbeklag wilde ik geen genoegen nemen en dus vroeg ik hem nog een keer: “Jelle, waar zou je weer blij van kunnen worden?” Lange tijd dacht Jelle na en ik wachtte geduldig. Tot hij opeens riep: “Natuurlijk: van piratenmuziek! Maar alleen als het heel hard gaat.” En toen was het mijn beurt om even stil te vallen en was het Jelle die wachtte. Maar na goed nadenken, kwam er een plan. “Wat dacht je er van als wij – hier in het zorgcentrum – één keer per maand een piratenavond gaan organiseren? Ik weet zeker dat er meer mensen zijn die dat leuk vinden.” Vol ongeloof keek Jelle mij aan, maar toen begon zijn hele gezicht te stralen.
Na een goedbezochte eerste avond heb ik Jelle maar meteen ‘aangenomen’ als vaste dj van dit maandelijks piratenfestijn. Met succes want het aantal deelnemers groeit nog elke keer. En Jelle… die doet weer waar hij blij van wordt, maar nu zonder ongelukken. Jelle is weer een piraat, want dat ben je nou eenmaal in hart en nieren.
Deze situatie speelt zich af in een zorgcentrum voor mensen met dementie waar ik op dat moment leidinggevende ben.
Lees ook de andere verhalen uit de serie ‘De dingen die voorbij gaan‘: Een goed verhaal –Hangplek voor ouderen – Alles onder controle – Stroopwafel – Stapelboterhammen – Engelengeduld – Kledingadviezen
Vanzelfsprekender 